کیف چرمی یکی از محصولات متنوع و زیبای چرمی است که هم میتوان به شکل دستی و هم به‌صورت ماشینی طراحی و تولید کرد و از استفاده آن لذت برد.
فرقی نمی‌کند، یک خیاط مبتدی باشید یا خیاط متخصص، در هر دو صورت رعایت یک سری نکات در طراحی و دوخت چرم‌های طبیعی و مصنوعی و سایر پارچه‌های سخت، برای شما به عنوان یک چرم‌کار مهم تلقی می‌شود. به وسیله چرم میتوان محصولات متنوع اعم از کاربردی و تزئینی را دوخت که یکی از آن‌ها می‌تواند انواع کیف چرمی باشد.
کیف چرمی یک اکسسوری ارزشمند و محبوب است که می‌تواند زیبایی و شیک بودن را به استایل شما بیفزاید، اما آیا تا به حال در مورد فرآیند تولید اینگونه محصولات چرمی فکر کرده‌اید؟ ما در این مقاله از چرم بلاگ قصد داریم به نحوه و مراحل طراحی و دوخت کیف چرمی نگاهی بیندازیم و دوخت دستی آن‌ها را بررسی کنیم.
مراحل و ابزارهای کلیدی طراحی و دوخت دستی کیف چرمی
کار با چرم می‌تواند چالش‌برانگیز اما در عین حال مفید باشد. این ماده منحصربه‌فرد به دلایلی چون ظاهر، بافت متمایز و همچنین دوام شناخته شده است؛ درست به همین دلایل نیز می‌تواند دلهره‌آور نیز به نظر برسد، از این‌رو آشنایی با استفاده از ابزارهای مناسب، کار با آن را بسیار آسان می‌کند. بنابراین، با بهره‌مندی از مراحل و ابزارهای کلیدی و مناسب، می‌توانید لباس‌ها و لوازم جانبی باکیفیت بسازید که هر کسی که آن‌ها را می‌بیند، تحت تأثیر قرار بگیرد.
گام اول: ایده و طراحی
اولین قدم در فرآیند تولید، ایده‌پردازی است، از این‌رو بهتر است برروی طراحی و هنر کیف‌سازی خود متمرکزتر باشید تا یک کیف چرمی منحصربه‌فرد را با طراحی خاص و فکرشده ایجاد کنید که درعین حال از قابلیت استفاده راحت نیز برخوردار باشد. این ایده می‌تواند بر اساس مد روز، بازخورد مشتری و یا دیدگاه خلاقانه شما یا به طور کلی فرد طراح شکل بگیرد.
پس از اینکه ایده کیف چرمی موردنظرتان در ذهن شما شکل گرفت، باید آن را روی کاغذ بیاورید. این نمونه اولیه و ترسیم شده کار شماست که نیاز به تکامل دارد. پس از ترسیم طرح کیف چرمی، در آن به جزئیات و ویژگی‌هایی مانند شکل، اندازه، رنگ و تزئینات خاص بپردازید.
داشتن درک درستی از مبانی تکنیک‌ها و الگوهای تولید در این روند به شما کمک می‌کند. استفاده از نرم‌افزار طراحی و گرفتن ایده از طیف وسیعی از محصولات چرمی مانند کیف زنانه نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. برای مثال اگر می‌خواهید یک کیف مردانه یا زنانه طراحی کنید، بهتر است در ابتدای کار از طراحی‌های ساده شروع کنید و سپس با کسب اطلاعات و تجربه بیشتر، به سراغ طراحی‌های پیچیده بروید.
گام دوم: مواد مورد نیاز
پس از نهایی شدن طرح کیف چرمی، مرحله بعدی این است که مواد مورد نیاز برای ساخت کیف چرمی زنانه و یا مردانه را تهیه کنید. ابزارهای مورد نیاز برای دوخت دستی بسیار ارزان‌تر از ابزارهای دوخت ماشینی هستند. بعلاوه اگرچه دوخت با دست دشوارتر از دوخت ماشینی است، اما زمانی که در نهایت به دوخت دستی تسلط پیدا کنید، احساس بهتر و سرعت بیشتری پیدا خواهید کرد.
چرم برای طراحی و دوخت دستی کیف چرمی
همانطور که مشخص است در فرآیند چرم‌دوزی یکی از اصلی‌ترین مواد مورد نیاز چرم است که به طور معمول می‌تواند از منابع مختلفی از جمله چرم گاو، پوست گوسفند و حتی چرم گیاهی ساخته شده از مواد پایدار مانند چوب پنبه و برگ آناناس باشد. از سوی دیگر هم می‌تواند نرم و نازک و هم زبر و ضخیم باشد.
اگر چرم بیش از حد ضخیم باشد، سوزن چرم‌دوزی را می‌شکند، در حالی که مهار چرم‌های نازک‌تر راحت‌تر است. بد نیست این قانون کلی را بدانید که چرم‌های بین 0.8 تا 1 میلی‌متر را میتوان با دست یا چرخ خیاطی خانگی دوخت، اما چرم‌های دارای ضخامتی بین 1 تا 3 میلی‌متر باید توسط چرخ خیاطی صنعتی دوخته شود، این در حالی است که برای دوخت چرم‌هایی با بیش از ضخامت 3 میلی‌متر به چرخ خیاطی صنعتی مخصوص نیاز است.
سوزن‌های مخصوص چرم‌دوزی
یکی از ابزارهایی که برای دوخت محصولات چرمی مانند کیف زنانه و یا کیف مردانه مهم و حیاتی تلقی می‌شود، سوزن‌های چرم‌دوزی هستند. استفاده از سوزن‌های مناسب برای طراحی و دوخت دستی کیف چرمی، در کنار رعایت سایر موارد مهم، قطعاً یک نتیجه عالی را برایتان به ارمغان می‌آورد. در حالی که یک سری سوزن‌ها استاندارد و برای کار با چرم، تخصصی، مناسب، باکیفیت و دارای ضخامت مطلوبی هستند، برخی دیگر می‌توانند شکننده و غیراستاندارد باشند. مشخص است که گروه اول اجازه می‌دهند با آن‌ها به راحتی برروی چرم، بدون آسیب یا شکستگی کار کنید و به نتایج ایده‌آلی دست یابید، اما این خطر در گروه دوم وجود دارد که به خوبی کار نکنند، بشکنند و یا به چرم شما آسیب برسانند. بنابراین اگر آماده انجام یک پروژه جدید با چرم هستید، سرمایه‌گذاری روی سوزن‌های مخصوص چرم را نباید فراموش کنید، چراکه آن‌ها می‌توانند کار با چرم را قابل مدیریت کنند.
ممکن است در ابتدای امر از سوزن‌های نامناسب استفاده کنید. این طبیعی است! چراکه شما تجربه لازم را ندارید. هیچ ایرادی ندارد که اشتباه کنید، زیرا پس از تحقیقات در این زمینه، در نهایت آنچه را که نیاز دارید، پیدا خواهید کرد و متوجه خواهید شد که برخی از سوزن‌های خیاطی دستی به طور خاص برای کار با چرم طراحی شده‌اند و این فرآیند را راحت‌تر خواهند کرد.
برای شناخت بهتر این سوزن‌ها خالی از لطف نیست که بدانید آن‌ها دارای یک قسمت مثلثی شکل تیز هستند که به آن ها اجازه می‌دهد به راحتی، آن هم بدون آسیب یا کج شدگی به داخل چرم نفوذ کنند. همچنین در انتهای خود روزنه بزرگی دارند که عبور نخ چرمی ضخیم را از آن‌ها آسان می‌کند. علاوه‌بر این، سوزن‌های مذکور ضخیم‌تر از سوزن‌های معمولی هستند که به جلوگیری از خم شدن آن‌ها در هنگام دوخت کمک می‌کند.
بعلاوه در اندازه‌های مختلفی وجود دارند، این باعث می‌شود بتوانید موردی را پیدا کنید که با ضخامت و نوع خاص کالای چرمی شما متناسب باشد. قابل ذکر است که به منظور محافظت از انگشتان خود هنگام دوخت کیف چرمی با دست، استفاده از انگشتانه یا نوعی دیگر از محافظ نوک انگشت می‌تواند ایده خوبی باشد.
نخ‌های مخصوص چرم‌دوزی
بگذارید با این سؤال آغاز کنیم که کدام نخ برای دوخت چرم بهتر است؟ برای پاسخ این سؤال در ابتدا باید به تطبیق نخ با چرم توجه شود، زیرا این امر بسیار مهم تلقی شده و در نحوه دوخت، استحکام و اصطکاک آن تأثیر بسزایی می‌گذارد. برای درک بهتر این مطلب بد نیست با انواع نخ چرم‌دوزی آشنا شوید که هر چرم‌کاری بر اساس نیاز خود هر کدام از آن‌ها را انتخاب و تهیه می‌کند. بنابراین اگر در حال طراحی و تولید یک کیف چرمی با دست هستید، باید دقیقاً بدانید که کدام نخ برای کارتان مناسب‌تر است.
نخ پلی‌استر
نخ پلی‌استر ظاهری نایلون مانند دارد و در اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف در بازار موجود است؛ به بیان ساده نخی است که مانند نخ نایلونی به نظر می‌رسد. این نخ به واسطه جنس و دوامی که دارد، یک انتخاب عالی از نخ برای دوخت چرم است. نخ پلی‌استر، به دلیل اینکه از مقاومت بالایی در برابر سایش، رطوبت، کثیفی، نور خورشید (UV) و کپک برخوردار است، می‌تواند اولین انتخاب برای محصولات چرمی مانند انواع کیف زنانه باشد که در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نخ نایلونی
نخ نایلونی، محبوب‌ترین نخ برای چرم‌دوزی است، زیرا محکم و ارزان است. علاوه‌بر اینکه به راحتی میتوان با آن کار کرد، دوخت خود را به خوبی در چرم‌های ضخیم و سفت حفظ می‌کند. در واقع این نخ قوی برای دوخت تقریباً هر چیزی که نیاز به استحکام و دوام داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نخ نایلونی در انواع رنگ‌ها، اندازه‌ها، ضخامت‌ها و طرح‌های مختلف در بازار وجود دارد.
ذکر این مطلب خالی از لطف نیست که بیشتر نخ‌های نایلونی و پلی‌استر برای دوخت‌های دستی ایده‌آل هستند. پس اگر کسی دوخت دستی را به جای دوخت ماشینی ترجیح می‌دهد، این نوع نخ‌ها برای استفاده، عالی می‌باشند.
نخ ابریشمی
نخ ابریشمی، نخ نازک و ارزانی برای دوخت چرم است. این نخ به واسطه نازکی که دارد، دارای عمر مفید کوتاه‌تر و ماندگاری کم‌تری است. البته بیشتر در چرم‌دوزی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به این معنی که در دوخت محصولات دست‌دوز از این نخ استفاده نمی‌شود.
نخ ابریشمی موم‌شده
نخ ابریشمی موم‌شده یک نخ باکیفیت بالا و قابل اعتماد است که برای دوخت راحت‌تر چرم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نخ حاصل تابیده شدن چندین نخ ابریشمی بهم و آغشته شدن به موم است. نخ ابریشمی زمانی که به موم آغشته می‌شود، براق شده و جلوه زیباتری پیدا می‌کند که غالباً برای تزئین و دوخت محصولات دست‌دوز چرمی از آن استفاده می‌شود.
نخ تریشه مصنوعی
نخ تریشه مصنوعی از آن دسته از نخ‌هایی است که برای چرم‌دوزی بیشتر جنبه تزئینی دارد و در انواع مختلف در بازار عرضه می‌شود. این نخ برای تزئین محصولات صنعتی ماشین‌دوزی‌شده استفاده می‌شود.
نخ تریشه طبیعی
نخ تریشه طبیعی که نسبت به نخ تریشه مصنوعی دارای بافت نرم‌تری است، در واقع نخی است که از برش‌های نازک چرم به وجود می‌آید، زیبایی منحصربه‌فرد دارد و در برابر گرما و حرارت مقاوم است.
نخ مصنوعی
نخ مصنوعی نخ صاف و روبان شکل است. این نخ به واسطه عرضی که دارد، از قابلیت تقسیم شدن به نوارهای باریک‌تر برخوردار است.
تخته چرم‌دوزی
از دیگر ابزارهایی که برای دوخت محصولات چرمی اعم از کیف زنانه و کیف مردانه بکار گرفته می‌شود، تخته چرم‌دوزی است. تخته چرم‌دوزی در واقع فضای غالباً مسطحی از جنس فایبر گلاس یا پلاستیک فشرده است که چرم‌دوزی با دست روی آن انجام می‌شود. این سطح به محافظت از ابزار کمک می‌کند و منجر به تولید محصولات چرمی باکیفیت می‌شود، بنابراین در طراحی و دوخت دستی کیف چرمی شما کمک بسزایی محسوب می‌شود.
سمبه
از ابزارهای دیگری که میتوان برای چرم‌دوزی استفاده کرد، سمبه مخصوص چرم است که در انواع و کاربردهای مختلفی وجود دارد و برای سوراخ کردن جهت دوخت و دوز با نخ و یا دوخت زیباتر یراق‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشته
مشته که با نام مشتی نیز شناخته می‌شود، در واقع ابزاری است که برای فشار آوردن بر روی سمبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشته در سه سایز مختلف تولید می‌شود که کاربردهای مختلف دارد.
پانچ
پانچ دستگاهی است که در سایزهای مختلف تولید می‌شود و برای سوراخکاری بسیار کارآمد است. این ابزار هم به شکل دستی و هم به صورت رومیزی وجود دارد. اگر در حال تولید یک کیف چرمی در آپارتمان هستید، ابزار مذکور به دلیل اینکه سروصدا ندارد، کاملاً مناسب کار شماست.
قیچی
برای بریدن هم می‌توانید از قیچی و هم از کاتر استفاده کنید. این وسیله‌ها در طراحی یک کیف چرمی، زمانی که می‌خواهید آن طرح ترسیم شده را ببرید، بسیار کارآمد است.
چسب
وقتی کیف چرمی خود را طراحی کردید و برش زدید، برای متصل شدن لبه‌ها و قطعات آن نیز به چسب احتیاج دارید. معمولاً در چرم‌دوزی از چسب آهن استفاده می‌شود که نکته قابل توجه آن اندکی صبر برای خشک شدن چسب و سپس چسباندن تکه‌های چرم است.
خط‌کش
خط‌کش همانطور که همه ما می‌دانیم ابزاری برای اندازه‌گیری است. یک خط‌کش فلزی می‌تواند ابزار خوبی برای اندازه‌گیری قطعات کیف چرمی شما باشد و در طراحی و تولید محصول چرمیتان به کمک شما بیاید.
گام سوم: آماده‌سازی و مونتاژ
در این مرحله با استفاده از ابزار و تجهیزات تخصصی که در دست دارید، می‌توانید طراحی و دوخت دستی کیف چرمی خود را تکمیل کنید. حال که کیف چرمی خود را طراحی کردید، چرم آن بریدید و شکل دادید، نوبت به ساخت کیف می‌رسد. در واقع این مرحله با دوختن قطعات به هم، اتصال دسته‌ها، آسترها و سایر لوازم جانبی و روش‌هایی مانند رنگرزی و پرداخت، به تکامل می‌رسد.
گام چهارم: بازرسی کیفیت کیف چرمی
پس از تولید، باید از اینکه با استانداردهای کیفی مورد نیاز خود مطابقت دارد، مطمئن شوید. به عبارتی باید عیوب آن مانند دوخت‌های شل، لبه‌های ناهموار یا سایر عیوبی از این قبیل را مورد بررسی قرار دهید تا در صورت مشاهده هرگونه نقص، آن را تصحیح یا تعمیر کنید.
آیا دوخت کیف چرمی با دست باعث درد و خستگی دستان شما می‌شود؟
دست‌های شما به عنوان چرم‌کار در زمان دوخت با دست بیشتر از دوخت ماشینی خسته می‌شوند و آسیب می‌بینند، چراکه برای عبور سوزن از چرم به تلاش قابل‌‌توجهی نیاز است، به خصوص اگر چرم ضخیم باشد. افراد مبتدی اغلب پس از اتمام پروژه از دست درد شکایت می‌کنند، اما این درد در نهایت با یادگیری تکنیک‌های صحیح دوخت کاهش می‌یابد، زیرا پوست آن‌ها سفت و ماهیچه‌هایشان تقویت می‌شوند، همین امر از خستگی عضلانی مرتبط با تلاش‌های اولیه برای دوختن چرم نیز جلوگیری می‌کند. غیرعادی نیست که ببینید چرم‌کاران حرفه‌ای اغلب پینه‌های ضخیمی روی کف دست و انگشتان خود دارند.
کلام آخر
قطعاً زمانی که تصمیم بگیرید دوخت دستی کیف چرمی را شروع کنید، با مشکلات و شکست‌های زیادی روبه‌رو خواهید شد، اما پس از بارها تلاش، شک نکنید که در نهایت موفق می‌شوید. البته این در حالی است که نکات مهم اشاره‌شده را به درستی رعایت کنید تا این فرآیند آسان‌تر گردد. از سوی دیگر گفتنی است که دوخت چرم با دست یک فرآیند فوق‌العاده وقت‌گیر است، اما با کسب تجربه در این مورد، به طور قطع سریع‌تر خواهید شد. با این حال، دوخت با دست همیشه کندتر از دوخت ماشینی پیش می‌رود. هم دوخت دستی و هم دوخت ماشینی نیاز به رعایت یک سری نکات، توجه به جزئیات و کسب مهارت فنی دارد که در این مطلب از مطالب چرم بلاگ به کلیاتی از آن‌ها اشاره کردیم. امیدواریم که مفید واقع شده باشیم.