تاریخچه جرثقیل ها

نمی توان تاریخ دقیقی برای ابداع جرثقیل بیان کرد. به طور کلی بشر برای رفع نیازی مثل بلند کردن اشیاء سنگین به فکر ابداع وسیله ای بود. برخی معتقدند مصریان که مجاور رود نیل زندگی می کرده و مشغول ساختن تمدن خود بودند.

جرثقیل هایی برای برداشت آب با حجم های بالا از رودخانه ابداع کردند. اما شکل این دستگاه ابتدایی به صورت خرپا یا شکلی شبیه آن بوده و یک اهرم روی این خرپا نصب می شده که آب را با اعمال نیروی افقی به طرف دیگر اهرم از رودخانه برداشت می کرده اند. برخی دیگر معتقدند.

رومیان برای ساختن ساختمان های خود از وسیله خرپا مانند و بالا بردن سنگ با آن استفاده می کردند. در هرصورت بشر به نتیجه رسید که نیاز به این وسیله دارد و با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی آن را کامل کرد.

زمان پیدایش جرثقیل های کارآمد(تاریخچه جرثقیل ها)

 

جرثقیل های کارآمد تقریبا از اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 میلادی و با جدی شدن انقلاب صنعتی طراحی و ساخته شدند.

شکل فیزیکی این جرثقیل ها تقریبا نزدیک به شکل جرثقیل های کنونی بوده اما کیفیت آنها متناسب با تکنولوژی همان زمان بوده است.

اگر کمی این جرثقیل ها را بررسی کنیم می بینیم مقاطع مصالح استفاده شده در این جرثقیل ها اغلب مقاطع نامناسب از نظر کاربرد بوده که نهایتا باعث سنگین شدن سازه (بدنه) جرثقیل می شده

و در بسیاری از موارد همین عامل باعث سقوط جرثقیل می شده است.

اما با گذشت زمان و نزدیک شدن به زمان کنونی، تقریبا تمام جرثقیل ها سبک تر شده و از مصالح به صورت بهینه تری استفاده شده است.

این موضوع نشان دهنده بالا رفتن سطح آگاهی طراحان و همچنین پیشرفت ابزارهای ایشان مانند استفاده از کامپیوتر و… است.

انواع جرثقیل ها

همانطور که گفته شد در ابتدا جرثقیل ها ساکن بوده اند اما با گذشت زمان بشر نیاز به جرثقیل هایی با کارایی بالا و متحرک بوده چرا که گاهی اوقات امکانات کاربران دارای محدودیت هایی بوده و زمانی برای مونتاژ و دمونتاز جرثقیل نداریم.

برای همین گفته می شود، یک شرکت آمریکایی از اولین شرکت هایی بوده که جرثقیل های قابل نصب روی خودرو را طراحی و ساخته است.

در مورد نیروی محرکه جرثقیل ها می توان گفت که در ابتدا وزن مورد نیاز اهرم های فوق الذکر را سنگ یا بعضا آب فراهم می نموده، اما با گذشت زمان و اختراع موتورهای بخار(موتور درونسوز) و از طرف دیگر استفاده از سوخت های فسیلی برای تولید برق مشکل کاربران تا حد زیادی حل شده است.

البته رد جرثقیل های هیدرولیک نیز با استفاده از نیروی وارد بر سطح یا فشار نیز، نیروی مورد استفاده برای جرثقیل نیز تامین می شود. جنس استفاده شده برای ساختن بدنه جرثقیل آهن بوده که در قسمت های مختلف بدنه ترکیبات مختلفی است مثلا ST35، CK45و… .

معروفترین جرثقیل ها که تقریبا همه مردم با آن آشنایی دارند جرثقیل های هیدرولیک است. اما با توجه به ملاک های دسته بندی جرثقیل ها باید گفت امروزه بیش از 7 نوع جرثقیل داریم. همچنین شرکت های بسیاری هم اکنون در سراسر دنیا مشغول به تولید جرثقیل ها هستند که تقریبا در هر نوع جرثقیل همچنین دو یا چند شرکت قوی با هم در رقابت هستند.

تحولی در طراحی جرثقیل

 

مهمترين تحول در طراحي جرثقيل در قرن شانزدهم ميلادي صورت گرفت بدين طريق كه براي افزايش محدوده دسترسي جرثقيل،به بازوي اصلي(Boom) آن ، بومي كمكي به آن (Jib) متصل شد.

در قرن نوزدهم با كشف نيروي بخار و اختراع برق، در ساختمان جرثقيل ها موتور درون سوز و موتورهاي الكتريكي به كار گرفته شدند و در ساختمان جرثقيل به جاي چوب از فولاد مقاوم استفاده شد.

در نيمه اول قرن بيستم با رشد جمعيت و پيشرفت فنون و صنعت ، انواع مختلفي از جرثقيل ها و بالابرها ساخته شدند.

براي مثال در كشورهاي اروپايي به علت كمبود زمين و رشد صنعت ساختمان ، براي دسترسي آسان و ايمن به ارتفاع هاي بلند،جرثقيل هاي برجي (Tower crane) ساخته شد.

در كشور امريكا استفاده از جرثقيل هاي متحرك (Mobile and Locomotive Crane) با قابليت نصب بر روي خودرو به منظور جابجايي بار در داخل شهرها و صنايع ساختماني رايج گرديد.

در ساختمان جرثقيل از مواد گوناگوني استفاده مي شود. مهمترين ماده ي مورد استفاده در ساختمان جرثقيل فولاد است.فولادي آليا‍‍ژي از جنس آهن و كربن است كه براي افزايش استحكام آن از عناصري مانند كروم ،نيكل،موليبديوم،واناديوم،تيتانيوم و نيونيوم

به آن اضافه مي شود.علاوه بر مواد فوق مواد ديگري نيز مانند پلاستيك مصنوعي جهت ساخت تايرها،مس در ساختمان الكتريكي و سيم كشي ها،عناصر نيمه هادي مانند ژرمانيوم و سيليكون در مدارهاي الكتريكي دستگاه به كار مي روند.